با فراگیر شدن ارزهای دیجیتال در سال های اخیر، افراد زیادی علاقمند به سرمایه گذاری و انجام معاملات با رمزارزها شدند. به همین دلیل، صرافی های مختلفی پا به عرصه گذاشتند تا نیاز کاربران را تأمین کنند. به طور کلی، دو نوع صرافی برای ارزهای دیجیتال وجود دارد: صرافی متمرکز و صرافی غیرمتمرکز. اگر میخواهید با سازوکار این دو نوع صرافی و ویژگی هایشان آشنا شوید، این مطلب از سایت آکادمی ارزهای دیجیتال رضا شیرازی را از دست ندهید.
صرافی غیرمتمرکز چیست؟
در این نوع صرافی ها هیچ نهاد خاصی مسئول دارایی ها نیست. تراکنش ها و معاملات به صورت قرارداد‌های هوشمند و برنامه های غیرمتمرکز ثبت میشوند تا به طور خودکار انجام بگیرند. چنان چه قرارداد هوشمند به درستی تنظیم شده باشد، امکان بروز نقض امنیتی وجود ندارد. بنابراین میتوان گفت که امنیت این نوع صرافی ها تا حدودی تضمین شده است. برخی از مزایای صرافی های غیرمتمرکز عبارتند از:
- شخصی سازی شده و به صورت ناشناس است.
- نیازی به انتقال دارایی به شخص ثالث نیست.
- کارمزد‌ها به جای منتقل شدن به یک نهاد متمرکز، مجددا بین تأمین کنندگان نقدینگی توزیع میشود.
اما بعضی از معایب صرافی های غیرمتمرکز به شرح زیر هستند:
- امکان معامله با ارز فیات وجود ندارد.
- امکان ضرر دیدن تأمین کنندگان نقدینگی وجود دارد.
- این احتمال وجود دارد که میزان نقدینگی ناچیز باشد، درنتیجه سفارشات در مقادیر بالا مشکل ساز میشود.
صرافی متمرکز چیست؟
صرافی های متمرکز به عنوان یک واسطه بین فروشندگان و خریداران عمل میکنند. تقریبا میتوان گفت که همه تراکنش های رمزارز از طریق صرافی های متمرکز انجام میشود. این نوع صرافی ها، پلتفرم هایی هستند که به کاربران امکان خرید و فروش ارزهای دیجیتال را با ارزهای فیات (مانند دلار، یورو، ریال و غیره) و یا دارایی های دیجیتالی از جمله بیت کوین و اتریوم را میدهند. این پلتفرم‌ها قابل اعتماد هستند و از پول نقد کاربران محافظت میکنند. به طور خلاصه میتوان گفت که این صرافی ها عملکردی شبیه به بانک ها دارند.
مشاهده کنید : تحلیل تکنیکال ارزهای دیجیتال چیست؟
از جمله مزایای صرافی های متمرکز میتوان به سادگی و کاربرپسند بودن آنها اشاره کرد. برخی از معایب این صرافی ها عبارتند از:
- به شدت در برابر تهدیدات سایبری آسیب پذیر هستند.
- به ازای خدمات ارائه شده، هزینه دریافت میکنند.
- یک نهاد متمرکز، این نوع صرافی ها را اداره میکند. در نتیجه هر صرافی قوانین خاص خودش را دارد.
صرافی متمرکز با صرافی غیرمتمرکز چه تفاوتی دارد؟
صرافی متمرکز و غیرمتمرکز را میتوان از جوانب مختلف از جمله ویژگی ها، امنیت، تنوع دارایی های رمزارز، نقدینگی، کارمزد، سرعت و اختیارات بررسی کرد:
ویژگی ها
از نظر عملکرد، صرافی های متمرکز ارز دیجیتال نسبت به صرافی های غیرمتمرکز برتری دارند. برای بهبود وضعیت معاملات، کاربران میتوانند از ابزار‌های مدیریت پورتفولیو و معاملات مارجین استفاده کنند. همچنین کاربران صرافی های متمرکز به انواع درخواست ها و سفارش های پیچیده دسترسی دارند. از سوی دیگر، کاربران صرافی های غیرمتمرکز نمیتوانند از معاملات مارجین استفاده کنند و امکان دسترسی به تعداد محدودی از سفارش‌ها را دارند.
امنیت
نرخ کلاهبرداری در صرافی متمرکز بسیار کم است. صرافی متمرکز، امنیت کیف پول کاربران را تأمین و در صورت فراموشی رمز عبور، آن را بازیابی میکند. اما اگر کاربران در صرافی غیرمتمرکز فریب خورده و با کلاهبرداران روبرو شوند، امکان بازگرداندن پولشان وجود ندارد و از آنجایی که آنها مسئول کیف پول خود هستند، در صورت فراموشی عبارت بازیابی کیف پول ارز دیجیتال خود دیگر نمیتوانند رمزعبور را تغییر بدهند.
تنوع دارایی های رمزارز
هر ساله چندین هزار رمزارز جدید پا به عرصه وجود میگذارند و برای این که در فهرست صرافی های متمرکز قرار بگیرند باید معیار‌هایی از جمله معیار‌های امنیتی، ملزومات قانونی و فعالیت تجاری داشته باشند. اما در طرف مقابل، هر رمزارزی میتواند در فهرست صرافی های غیرمتمرکز قرار بگیرد. این موضوع هم جنبه مثبت دارد و هم جنبه منفی. جنبه مثبت از این بابت که میتوان زودتر یک پروژه مناسب برای سرمایه گذاری پیدا کرد و سود بیشتری کسب کرد. جنبه منفی از این بابت که ممکن هست در دام کلاهبرداران بیفتید و سرمایه خود را از دست بدهید.
نقدینگی
یکی از بزرگترین اشکالات صرافی های غیرمتمرکز این است که سطوح نقدینگی آنها با صرافی های متمرکز قابل مقایسه نیست. به همین منظور، برخی از صرافی های غیرمتمرکز مکانیسم نقدینگی جدیدی را به نام بازارساز خودکار (AMM) معرفی کرده اند اما حتی با وجود مدل بازارساز خودکار نیز صرافی های غیرمتمرکز نتوانسته اند به سطح نقدینگی، دقت و عملکرد دفترچه سفارش صرافی های متمرکز برسند.
کارمزد
صرافی های متمرکز در ازای ارائه خدمات خود هزینه و کارمزد زیادی دریافت میکنند، این صرافی ها معمولا کارمزد معاملات را به دو روش محاسبه میکنند: کارمزد ثابت از هر معامله یا درصدی از حجم معاملات ۳۰ روزه حساب کاربری. در هر دو صورت، این صرافی ها برای محاسبه کارمزد از یک ساختار چند لایه استفاده میکنند که به میزان معاملات شما بستگی دارد. البته استدلال بیشتر صرافی های متمرکز برای دریافت هزینه بالا، ارائه خدماتی بیشتر و بهتر نسبت به صرافی های غیرمتمرکز است.
سرعت
به طور کلی، صرافی های متمرکز سرعت عمل بیشتری نسبت به صرافی های غیرمتمرکز دارند. برای مثال، در صرافی متمرکز حدود 10 ثانیه طول میکشد تا یک تراکنش انجام شود اما در یک صرافی غیرمتمرکز ۱۵ ثانیه طول میکشد تا اطلاعات تطابق داده شده و تراکنش انجام شود.
کارایی
از لحاظ کارایی، صرافی های متمرکز حرف اول را میزنند. نحوه استفاده و در دسترس بودن این نوع صرافی ها راحتتر از صرافی های غیرمتمرکز است. با سپردن تراکنش ها به شخص ثالث و پرداخت هزینه ای ناچیز، کاربران به راحتی میتوانند به پول نقد دسترسی پیدا کنند.
مطابقت با قوانین
قوانین زیادی برای کنترل کردن فضای ارز دیجیتال به وجود آمده اند و معاملات غیرمتمرکز به شدت مورد انتقاد ناظران قرار گرفته اند. مزیتی که صرافی های متمرکز دارند این است که از مقررات پیروی و با نهاد‌های نظارتی همکاری میکنند.
آئین نامه
دولت اکثر فعالیت های صرافی های متمرکز را کنترل و بر آنها نظارت میکند. مبادلات رمزارز در برخی از کشور‌ها از جمله چین، کره جنوبی، هند و روسیه ممنوع هستند. بنابراین پیروی از قوانین و مقررات به نفع صرافی های متمرکز است. برعکس، دولت ها و مقامات نظارتی هیچ کنترلی روی مبادلات غیرمتمرکز ندارند که همین مورد هم میتواند یک مزیت باشد و هم معضل؛ چون هیچ نهادی در صورت بروز مشکل از کاربران صرافی های غیرمتمرکز حمایت نمیکند.
جمع بندی
در این مطلب به تعریف صرافی های متمرکز و غیرمتمرکز پرداخته شد تا معایب و مزایای هر یک بررسی و تفاوت های آنها با هم برای کاربران مشخص شود. صرافی های غیرمتمرکز از برخی لحاظ از جمله کارمزد کم تراکنش، تحت کنترل بودن دارایی کاربران و نبود نگرانی از جانب نهاد‌های نظارتی شاید به نفع کاربران باشند اما مزایای صرافی های متمرکز مانند نقدینگی بالا و موارد دیگر را نمیتوان نادیده گرفت. نظر شما چیست؟ شما از کدام نوع صرافی ها استفاده میکنید؟
