حفظ ارزش یک دارایی، دغدغه ای همیشگی است. وقتی بحث ارز دیجیتال به میان می آید، بسیاری از افراد نگران زیاد بودن تعداد کوین های در گردش و توان تولید سریع آنها میشوند. به همین جهت، چندین راهکار خلاقانه ایجاد شده است تا ارزش کوین های سرمایه گذاران حفظ شود.یکی از روش های محبوب برای افزایش ارزش یک کوین یا توکن، سوزاندن آن است. در طی توکن سوزی، کوین ها از گردش خارج میشوند که این به معنی کاهش قطعی میزان عرضه کلی یک ارز دیجیتال است. نهایتا این کار موجب کاهش تعداد و افزایش ارزش کوین های باقیمانده میشود که این موضوع به خصوص برای کوین هایی که سرعت استخراج بالایی دارند، بسیار مهم است. در این مطلب از سایت آکادمی ارزهای دیجیتال رضا شیرازی به موضوع توکن سوزی ارزهای دیجیتال و کاربردهای آن میپردازیم.

توکن سوزی چیست؟

توکن سوزی به معنای حذف تعدادی کوین از میزان عرضه کلی یک ارز دیجیتال است. معمولا این عمل شامل انتقال کوین ها یا توکن ها به کیف پولی میشود که کلید خصوصی ندارد. در این نوع کیف پول فقط میتوان دارایی ها را ذخیره کرد و به عبارتی آنها را خارج از دسترس قرار داد.

هرچند سوزاندن تعداد کمی از کوین ها میتواند به حفظ ارزش یک ارز دیجیتال کمک کند اما فرآیند توکن سوزی اغلب به صورت گروهی انجام میشود. در بعضی مواقع، سرمایه گذاران بزرگ یک ارز دیجیتال یا افرادی که فالوئر‌های زیادی در رسانه های اجتماعی دارند، دعوت به توکن سوزی گروهی میکنند. اگر اعضای این گروه بتوانند بخش کوچکی از دارایی های خود را به طور همزمان بسوزانند، تعداد کلی کوین های در گردش به طور قابل توجهی تغییر میکند و نهایتا ارزش کوین های باقیمانده بالا میرود.

در موارد دیگر، توکن سوزی آرام و در طول زمان اتفاق می افتد؛ طوری که حتی بسیاری از کاربران متوجه این موضوع نمیشوند. برای مثال، اتریوم طی هر تراکنش، درصد کمی از سکه های خود را میسوزاند. این توکن سوزی ها در مقیاس کم، رفته رفته روی هم انباشته شده و به تدریج باعث بالا رفتن ارزش کوین و کاهش میزان عرضه میشود.

توکن سوزی ارز دیجیتال چگونه انجام میشود؟

راه های مختلفی برای توکن سوزی وجود دارد که معمول ترین آن انتقال توکن ها به یک کیف پول جهت حذفشان است. در واقع کاری که کاربر باید انجام دهد این است که کوین ها را به کیف پولی با آدرس نامعتبر منتقل کند. لازم به ذکر است که اکثر ارز‌های دیجیتال، دستورالعمل ها و فرایند‌های خاصی برای توکن سوزی دارند.

بعضی از ارز‌های دیجیتال از جمله شیبا اینو (Shiba Inu)، سازوکار خاص خود را برای توکن سوزی دارند. در ماه‌ آوریل ۲۰۲۲، شیبا اینو با همکاری یک گروه از توسعه دهندگان یک پورتال جهت توکن سوزی راه اندازی کرد. برای افرادی که از این پورتال جهت سوزاندن توکن‌های شیبا استفاده میکنند، پاداش در نظر گرفته شده است.

برخی دیگر از ارز‌های دیجیتال، امکان توکن سوزی آسان را برای کاربران فراهم کرده اند. برای مثال، بایننس کوین به کاربران خود این امکان را داده است تا تنها با درج تعداد کوین مورد نظر بتوانند مستقیما آنها را از کیف پول خود بسوزانند. قرارداد‌های هوشمند طبق این درخواست عمل و بررسی میکنند که آیا این کاربر تعداد کوین درج شده را در کیف پول خود دارد یا خیر. در صورت تأیید شدن این درخواست، تعداد کوین موردنظر از کیف پول حذف میشود. سپس بایننس کوین به طور خودکار، تعداد کل کوین های در گردش را به روز‌رسانی میکند.

توجه داشته باشید که کوین های سوزانده شده برای همیشه از حساب شما حذف میشوند و راهی برای بازگرداندن آنها وجود ندارد. قبل از ثبت درخواست برای توکن سوزی یا انتقال توکن ها به کیف پولی با آدرس نامعتبر، مطمئن شوید که اطلاعات و مقدار توکن انتخابی را درست درج کرده اید.

در موارد دیگر، فرایند توکن سوزی به صورت خودکار انجام میشود. برای مثال، بعضی از شبکه ها درصد کمی از ارز دیجیتال را طی ماینینگ یا به عنوان کارمزد تراکنش میسوزانند.

کاربرد توکن سوزی

دلایل مختلفی برای توکن سوزی وجود دارد. همانطور که فناوری پیشرفت میکند، مردم راه های خلاقانه تری برای استفاده از توکن سوزی پیدا میکنند. در ادامه به چند نمونه از کاربرد توکن سوزی میپردازیم:

اثبات سوزاندن (PoB)

اثبات سوزاندن یک مکانیزم توافقی است که انجام یک تراکنش را تأیید میکند. این الگوریتم به ماینر‌ها اجازه کوین سوزی آسان را میدهد. در صورت نیاز می‌توان PoB را از طریق جستجوگر بلاکچین تأیید کرد. الگوریتم اثبات سوزاندن کاربرد‌های زیادی دارد. مهمترین کاربرد آن، پیشگیری از تقلب و کلاهبرداری از طریق تأیید خودکار تراکنش هاست. در برخی از ارز‌های دیجیتال، ماینر‌ها جهت استخراج بلاک های جدید مجبور هستند تا ابتدا کوین سوزی را انجام دهند. اینجاست که الگوریتم اثبات سوزاندن این امکان را به ماینر‌ها میدهد تا کوین های جدید را بدون کوین سوزی اولیه استخراج کنند.

بالا بردن ارزش ارز دیجیتال

یکی از مزایای اصلی توکن سوزی، بالا رفتن ارزش یک ارز دیجیتال است. به دلایل متعدد، میانگین قیمت هر کوین پس از یک توکن سوزی بزرگ افزایش می یابد. هدف از این کار، کاهش میزان عرضه کلی یک ارز دیجیتال و افزایش تقاضاست. طبیعتا اگر تقاضا زیاد و عرضه کم باشد، قیمت افزایش پیدا میکند.

یکی دیگر از دلایل افزایش قیمت کوین پس از توکن سوزی، جلب شدن توجه گروه بزرگی از مردم است. همانطور که قبلا هم اشاره کردیم، توکن سوزی در مقیاس بزرگ به صورت گروهی انجام میشود. گاهی اوقات، این عمل با هماهنگی کاربران در رسانه های اجتماعی انجام میشود. در برخی موارد دیگر، یک سرمایه گذار عمدا بخش بزرگی از توکن ها را میسوزاند و در رسانه های اجتماعی اطلاع رسانی میکند. به این ترتیب، افراد زیادی نسبت به آن ارز دیجیتال خاص آگاهی می یابند که در نهایت با افزایش تقاضا، قیمت هر توکن هم افزایش پیدا میکند. البته این که قیمت هر توکن پس از هر بار توکن سوزی چقدر و تا چه مدت افزایش می یابد را نمیتوان دقیق اعلام کرد.

ایجاد تعادل در ماینینگ

متعادل نگه داشتن شرایط یک شبکه دشوار است. هر بار که توکن جدیدی ایجاد میشود، سرعت ماینینگ کاهش پیدا میکند. همین امر باعث میشود تا ماینر‌های تازه کار در مقایسه با ماینر‌های قدیمی شانس کمتری داشته باشند و در شرایط ناعادلانه ای قرار بگیرند. اما توکن سوزی شرایط عادلانه ای را فراهم میسازد و به ماینر‌های تازه کار این امکان را میدهد تا با توکن سوزی کمتری نسبت به ماینر‌های قدیمی، توکن های جدید را استخراج کنند.

در برخی موارد، ماینر‌ها نیازی به سوزاندن همان توکنی که استخراج میکنند ندارند؛ زیرا الگوریتم اثبات سوزاندن قابل تنظیم است و شبکه ها میتوانند پاداش های مختلفی را به ماینر‌ها ارائه دهند. به این ترتیب، فعالیت و شرایط یک شبکه بهبود می یابد.

مزایای توکن سوزی ارز دیجیتال چیست؟

افراد هرگز دارایی های خود را بدون داشتن هدف خاصی از بین نمیبرند. شاید سوزاندن کوین ها و توکن ها عمل احمقانه ای به نظر برسد اما کاربران دلایل متعددی برای انجام آن دارند. علاوه بر این که ماینر‌ها با توکن سوزی حق ماین کردن بلاک های جدید را پیدا میکنند، این عمل به بالا رفتن ارزش دارایی کمک میکند.

حفظ ارزش کوین

هدف از توکن سوزی، تثبیت قیمت ها و افزایش اعتماد سرمایه گذاران است. چنان چه میزان تقاضا در سطح ثابتی باقی بماند، کاهش میزان عرضه کلی در دسترس یک کوین میتواند منجر به افزایش قیمت شود. با سوزاندن ارز‌های دیجیتال بطور دوره ای یا همراه تراکنش ها، تقاضا برای بسیاری از آلتکوین ها میتواند به تدریج افزایش بیابد.
تقویت جوامع کریپتو

در پس برخی از محبوب ترین آلتکوین ها، گروه های حمایت کننده بزرگی وجود دارند. معمولا روی پروژه های موفق بلاکچین، چندین نفر کار کرده و سرمایه گذاران متعددی از آن حمایت کرده اند. توکن سوزی های گروهی میتواند دیگران را برای سرمایه گذاری یا مشارکت در یک پروژه ترغیب کند.

معایب توکن سوزی چیست؟

قبل از انجام توکن سوزی، نکاتی وجود دارند که باید به آنها توجه کنید: اگر برای به دست آوردن حق ماینینگ توکن سوزی نمیکنید، باید بررسی کنید و ببینید که توکن سوزی چگونه روی فعالیت ها و دارایی های شما تأثیر میگذارد. اگر فرایند توکن سوزی به طور خودکار انجام میگیرد، این را در نظر بگیرید که چند بار با آن ارز دیجیتال تراکنش انجام خواهید داد. نحوه توکن سوزی در یک ارز دیجیتال میتواند تعیین کننده نوع کوینی باشد که در آن تمایل به سرمایه گذاری دارید.

غیرقابل بازگشت بودن دارایی از دست رفته

برای توکن سوزی ابتدا باید تعدادی توکن در اختیار داشته باشید. توکن های استفاده شده در عمل توکن سوزی برای همیشه از کیف پول حذف میشوند، یعنی حتی اگر قیمت هر توکن بعدا نجومی افزایش پیدا کند هم شما دیگر مالک آنها نیستید. اگر در آینده متوجه شوید هزاران توکن ارزان قیمتی که قبلا سوزانده اید ارزششان چند برابر شده، احتمالا از تصمیمی که گرفته بودید پشیمان خواهید شد.

قبل از توکن سوزی به ارزش فعلی و احتمالی آن در آینده فکر کنید، همه عوامل تأثیرگذار بر قیمت کوین را در نظر بگیرید، سپس به دقت درباره تعداد کوینی که میخواهید بسوزانید تصمیم گیری کنید. بار دیگر تأکید میکنیم که امکان بازیابی توکن های سوزانده شده وجود ندارد.

تغییر قیمت فقط در صورت سوزاندن مقادیر زیادی از توکن

یکی از بزرگترین معایب توکن سوزی این است که سوزاندن مقادیر اندک، تأثیر چندانی روی قیمت نخواهد گذاشت. برای مثال، در حال حاضر 550 تریلیون کوین شیبا در گردش است. سوزاندن فقط چند هزار شیبا، تفاوتی در میزان عرضه کلی ایجاد نخواهد کرد. با این حال از اکتبر ۲۰۲۱ تاکنون حدود 300 میلیارد شیبا سوزانده شده است که این مقدار تقریبا 0.05% از میزان عرضه کلی را شامل میشود.

نمونه هایی از توکن سوزی

هر ارز دیجیتالی را میتوان سوزاند. برای مثال، حدود چهار میلیون بیت کوین در طی سال ها سوزانده شده یا از دست رفته است. سایر ارز‌های دیجیتالی، قابلیت توکن سوزی را به عنوان یک ضرورت پایه در نظر گرفته اند که در این بین میتوان به اتریوم و بایننس کوین اشاره کرد.

اتریوم

در سال ۲۰۲۱، اتریوم طرح جدید EIP-1159 را معرفی کرد که هدف آن تغییر چارچوب کارمزد‌ها بود. طبق این طرح، اتریوم سوزی به ازای هر تراکنش انجام میشود. مقدار توکن سوزانده شده بسته به میزان تقاضا در فضای بلاک، در نوسان است. با این روش بیش از دو میلیون اتریوم سوزانده شده است و این تعداد همچنان روز به روز افزایش می یابد و انتظار میرود تعداد اتر‌یوم هایی که به ازای هر تراکنش میسوزند افزایش بیابد.

بایننس کوین

بایننس کوین را با توکن سوزی های خودکار آن میشناسند. با این قابلیت، تعداد کل کوین های در گردش به طور خودکار طی هر سه ماه کاهش پیدا میکند. اولین توکن سوزی خودکار بایننس کوین در اکتبر ۲۰۱۷ انجام شد و طی آن 0.49% از میزان عرضه کل از بین رفت. از آنجایی که توکن سوزی خودکار انجام میشود و بستگی به قیمت و تعداد بلاک های ایجاد شده در زنجیره هوشمند بایننس دارد، سرمایه گذاران دیگر نگران سوزاندن حجم زیادی از میزان عرضه شده را ندارند. لازم به ذکر است که بایننس کوین علاوه بر سوزاندن خودکار، بخشی از گس فی مربوط به تراکنش ها در زنجیره هوشمند بایننس را هم میسوزاند.

جمع بندی

هرچند توکن سوزی افزایش قیمت و ارزش ارز‌های دیجیتال را تضمین نمیکند، اما میتواند ابزار مفیدی برای کمک به حفظ ارزش کوین و تشویق سرمایه گذاران باشد. اگر تصمیم به سرمایه گذاری در یک ارز دیجیتال را دارید، روش توکن سوزی آن را بررسی کنید تا ببینید مطابق اهداف موردنظرتان هست یا خیر. چه بخواهید کوین های خود را به صورت دستی بسوزانید یا از کوینی استفاده کنید که به صورت خودکار سوزانده میشود، مطمئن شوید که اطلاعات کامل نسبت به ارز دیجیتال انتخابی خود دارید.

منابع