مواردی که باید برای تحلیل فاندمنتال بررسی شوند و حائز اهمیت هستند در این پژوهش جمع آوری شده اند.دنیای تحلیل فاندمنتال بسیار گسترده است و هر روز نکاتی به آن اضافه می شود،سعی شده است به صورت خلاصه و چکیده مواردی از دنیای تحلیل فاندمنتال که اهمیت دارند ذکر شوند:
1) وایت پیپر
2) فناوری مورد استفاده
3) نقشه راه
4) تیم تشکیل دهنده
5) رقبا
6) اخبار و رویداد ها
8) توزیع اولیه ها
9) ارزش کل بازار
10) حجم معاملات و نقدینگی
11) ساز و کار عرضه
12) صرافی ها
13) وضعیت شبکه: تعدادتراکنش ها-ارزش تراکنش ها- آدرس های فعال-نرخ هش- میزان ارز استیک شده- کارمزدها
آشنایی با مفاهیم تحلیل فاندمنتال:
وایت پیپر(white paper) در تحلیل فاندمنتال
- وایت پیپر در حوزه ارزهای دیجیتال سندی است که توضیحی جامع از یک پروژه غیرمتمرکز (ارز دیجیتال یا شبکه مبتنی بر بلاک چین) در آن ارائه شده است. در حقیقت وایت پیپر یک معرفینامه از پروژه است که به خواننده توضیح میدهد یک پروژه قرار است چه مشکلی را حل کند.
- برای اینکه یک وایت پیپر دارای اعتبار باشد و به درستی نوشته شده باشد باید یک سری ویژگیها را داشته باشد. طبق گفته لیندسی کولویچ ( (Lindsay Colwichاز موسسه HubSpot، یک مقاله سفید خوب باید از دستورالعملهای زیر پیروی کند:
- طول مقاله : یک وایت پیپر نباید کمتر از شش صفحه باشد، همچنین باید شامل تصاویر، نمودارها و منابع معتبر باشد. اگر موضوع به جزئیات بیشتری نیاز دارد، مقالات میتوانند تا ۵۰ صفحه باشند
- ساختار : معمولاً یک وایت پیپر باید شامل یک صفحه عنوان، فهرست مطالب، خلاصه اجرایی کوتاه، مقدمه، چندین صفحه آموزش برای نحوه حل مشکل برای کاربران، چندین صفحه در مورد راهحلهای آن و نتیجهگیری
- تراکم : معمولاً متراکمتر از کتاب الکترونیکی است. قرار نیست مقالههای سفید خیلی آسان باشند. در واقع، مردم باید بیش از یک بار آنها را بخوانند تا بتوانند تمامی اطلاعات آن را استخراج کنند.
- قالب : قالب اصلی باید PDF و در جهت عمودی باشد.
- سبک : یک وایت پیپر باید به صورت حرفهای، جدی، و با نوشتاری روان و به خوبی طراحی شده باشد.
- نکاتی که در یک وایت پیپر در این حوزه به آن اشاره میشود، معمولا شامل هدف پروژه، زمانبندی انجام پروژه، زمان و تاریخ شروع جذب سرمایه، اعضای تیم و تجارب آنها، نقشه راه و نحوه عملی کردن طرح است. در بعضی موارد اگر لازم باشد وایت پیپر را در دو نسخه خلاصه شده و کامل ارائه میدهند.
- وایت پیپر در دنیای رمز ارزها سندی است که شامل طرح کلی از مشکلی است که پروژه به دنبال حل آن است، و همچنین راه حل این مشکل. وایت پیپر میتواند شرح مفصلی از محصول آن پروژه، معماری آن و تعامل آن با کاربران پروژه هم باشد.
- این مقالات معمولا در دسترس عموم قرار میگیرد و با مطالعه میتوان اطلاعات زیادی راجع به طرح یا ایده آن به دست آورد. برای مثال وایت پیپر بیت کوین در سال ۲۰۰۸ توسط خالق آن ساتوشی ناکاموتو، در دسترس همگانی قرار گرفت و همچنان نیز موجود است.
- یکی از مزیت های مهم وایت پیپر، آشنایی با پروژه و میزان تعهد تیم به کار است. با مطالعه وایت پیپر بعضی از پروژههایی که در حوزه ارزهای دیجیتالی ارائه میشوند، میتوان متوجه شد که بسیار غیر واقعی و ایدهال هستند و در دنیای فیزیکی، شاید در آینده عملی باشند. علاوه بر این، بسیاری از آنها ایدهای دارند که قبلا وارد بازار شده و حتی بسیاری از آنها فقط برای جذب پول و سرمایه و نهایتا کلاهبرداری راه اندازی شدهاند.
- هدف از نوشتن یک وایت پیپر معرفی یک محصول، خدمات، فناوری یا روش خاص و تأثیرگذار بر تصمیمات مشتریان یا سرمایهگذاران است. وایت پیپر به سرمایهگذار اجازه میدهد که در مورد مکان سرمایهگذاری خود اطلاعات کاملی کسب کند و به ارائه دهنده آن محصول یا خدمات این اجازه را میدهد که آن را به صورت کامل و شفاف برای همگان معرفی کند.
- هدف از نوشتن یک وایت پیپر معرفی یک محصول، خدمات، فناوری یا روش خاص و تأثیرگذار بر تصمیمات مشتریان یا سرمایهگذاران است. وایت پیپر به سرمایهگذار اجازه میدهد که در مورد مکان سرمایهگذاری خود اطلاعات کاملی کسب کند و به ارائه دهنده آن محصول یا خدمات این اجازه را میدهد که آن را به صورت کامل و شفاف برای همگان معرفی کند.
- به طور کلی می توان گفت در اولین اقدام باید وایت پیپر یک رمز ارز را مورد برسی قرار داد.اگر معیار های لازم را داشت به سراغ شاخص های دیگر رفت.
فناوری مورد استفاده در تحلیل فاندمنتال
- متن باز (Open Source): بسیاری از نرم افزار ها پس از اینکه ساخته میشوند و در اختیار کاربر قرار میگیرند، به همراه آن کد برنامه نویسی آن نرم افزار و همچنین ساختار آن برای عموم قابل دسترسی است، یعنی هر کسی میتواند ببیند که آن نرم افزار چگونه نوشته شده است و یا حتی میتواند آن نرم افزار را با تغییر و اعمال کد های برنامه نویسی دلخواه خود شخصی سازی کند. توسعه دهنده های اینگونه نرم افزارها معمولا درآمد خود را از طریق پشتیبانی محصولات خود به دست میاورند. در واقع به این دلیل به آنها متن باز گفته می شود چون کد برنامه نویسی آنها در اختیار عموم قرار دارد. کدهای برنامه نویسی بیت کوین متن باز است و هر کسی می تواند در گیت هاب به این کدها دسترسی داشته باشد.
- متن باز بودن یک رمز ارز موجب شفافیت در آن رمز ارز می شود بنابراین رمز ارز هایی که متن باز هستند دارای شفافیت بیش تری هستند.زیرا هر اتفاقی که در شبکه رخ می دهد از قبل مشخص است و طبق سازوکار مختص به خود کار میکنند و نکته ای که جالب توجه است این است که همگی میتوانند کدی که آن ارز با آن ساخته شده است را ببینند، مشکلات آن را رفع کنند و یا ایده های جدیدی را بر رو آنها پیاده کنند.
نقشه راه در تحلیل فاندمنتال
- نقشه راه طرحی با تاریخ تخمین زده شده برای تکمیل است که نشان می دهد یک رمز ارز می خواهد در دراز مدت به چه چیزی برسد. نگاه کردن به نقشه راه، به شما این درک را می دهد که رمز ارز می خواهد چه چیزی را در اختیار مشتریان خود قرار دهد و چه چیزی می خواهد تبدیل شود.
تیم تشکیل دهنده
- تیم شکیل دهنده شبکه هر رمز ارز می تواند نشان دهند مهارت لازم برای به ثمر رساندن آن پروژه باشد.نکاتی حائز اهمیت در برسی تیم تشکیل دهنده:
- آیا اعضای تشکیل دهند سوابق موفقی در کارنامه خود دارند؟
- آیا تخصص آنها برای رسیدن به اهداف پیشبینیشده کافی است؟
- آیا پیش از این نقشی در پروژههای مشکوک یا کلاهبرداریها داشتهاند؟
رقبا در تحلیل فاندمنتال
- بهطور کلی ارزهای دیجیتال در حوزههای مختلفی فعالیت میکنند و هر کدام تمرکزشان روی برخی کاربردهای خاص است. مثلاً اتریوم بیشتر در طبقهبندی «میزبانان قرارداد هوشمند» جای میگیرد، پس برای شناخت رقبای اتریوم فقط کافی است ببینید چه ارزهای دیگری در طبقهبندی میزبانان قرارداد هوشمند قرار دارند.
- با تشخیص و بررسی رقبا ،توانایی پیدا کردن معایب رمز ارز مورد نظرتان را پیدا می کنید.بنابراین رقبا یک رمز ارز بهترین ابزار برای بررسی خود آن رمز ارز است.
اخبار و رویدادها
- اخبار حوزه ارزهای دیجیتال بهطور کلی میتوانند دو اثر روی قیمت داشته باشند: اثر کوتاهمدت و اثر بلندمدت.
- اغلب معاملهگران اثر کوتاهمدت را از دست میدهند، چراکه قیمت پیش از انتشار گسترده خبر واکنش نشان میدهد و زمان انتشار خبر فرصت ورود را از معاملهگر میگیرد؛ بر اساس همان عبارت معروف «با شایعه بخر و با خبر بفروش» که بین معاملهگران رایج است.
- اما برخی اخبار اثر بلندمدت دارند که تحلیلگران باهوش میتوانند آنها را در نظر بگیرند و در موقعیت مناسب ورود کنند.
- یک ارز دیجیتال قرار است هفته آینده شبکه اصلی خود را راهاندازی کند، بلاک چین مستقل خود را داشته باشد و اصطلاحاً از یک توکن به کوین تبدیل شود. پیامد این رویداد روی قیمت چه میتواند باشد؟ قطعاً مثبت. (البته اگر اتفاق خاصی پیش از رویداد برای پروژه رخ ندهد.) اگر یک فرد تأثیرگذار در دنیای ارزهای دیجیتال به یک ارز دیجیتال خاص اشاره کند و حامی آن باشد، احتمال جهش آن ارز دیجیتال در آینده نزدیک افزایش پیدا میکند.
توکنومیک یا اقتصاد توکنی
- توکنومیک (Tokenomics یا همان اقتصاد توکنی) از دو کلمه توکن و اکانومیک به معنای اقتصاد تشکیل شده است. اقتصاد توکنی کیفیت یک توکن است که کاربران/سرمایه گذاران را قانع می کند تا از آن استفاده کنند و اجازه ساخت اکوسیستم بر مبنای پروژه آن توکن را می دهد. هر چیزی که روی ارزش توکن تأثیر می گذارد بخشی از اقتصاد توکنی است.
- برخی از پروژهها توکنهای خود را بهعنوان راهحلی برای رفع یک مشکل عرضه میکنند. گاهی خود پروژه قابلاجراست، اما توکن مربوط به آن ممکن است بهطور خاص در این زمینه مفید نباشد. به همین جهت، بررسی کاربرد واقعی توکن پروژه نیز حائز اهمیت است. در مجموع، باید برآورد کرد که توکن مذکور تا چه حد میتواند توجه بازارها درسطح کلان را به خود جلب کند و ارزیابی احتمالی بازار از این کاربرد ویژه چگونه خواهد بود.
- توکنومیک یا اقتصاد توکنی، میتواند به عنوان راهنمایی برای درک ارزش یک دارایی در آینده، مفید باشد.
توزیع اولیه
- عامل مهم دیگری که باید در این حوزه مورد توجه قرار گیرد نحوه توزیع اولیه دارایی است. آیا این امر از طریق عرضه اولیه کوین (ICO) صورت گرفته است یا عرضه اولیه صرافی (IEO) آیا کاربران میتوانند این دارایی را از طریق استخراج به دست آورند؟ در مورد پرسش اول، باید در وایت پیپر مشخص شود که چه مقدار از دارایی برای بنیانگذاران و تیم پشتیبانی نگهداری میشود و چه مقدار در اختیار سرمایهگذاران قرار خواهد گرفت. در مورد پرسش دوم، میتوان به اسناد و مدارک موجود در خصوص پیشاستخراجِ خالق دارایی مراجعه کرد (پیشاستخراج به استخراجی در شبکه گفته میشود که بنیانگذاران و اعضای اولیه تیم توسعهدهنده پیش از اینکه وجود شبکه بهشکل عمومی اعلام شود، انجام میدهند.
- تمرکز بر نحوه توزیع توکن میتواند نمایی کلی از خطرات موجود را به ما نشان دهد. بهعنوان مثال، اگر بخش بزرگی از عرضه دارایی تنها متعلق به افرادی خاص و اندک باشد، احتمال خطر این سرمایهگذاری افزایش مییابد، زیرا این افراد خاص که بخش بزرگی از دارایی را در اختیار دارند درنهایت میتوانند به اختیار خود بازار را دستکاری کنند.
ارزش کل بازار (Market Capitalization)
- ارزش کل بازار (یا ارزش شبکه) از طریق ضرب میزان دارایی در گردش در قیمت فعلی محاسبه میشود. در واقع، ارزش کل بازار هزینه فرضی است که برای خرید بیکموکاست تمام واحدهای دارایی دیجیتال موجود در بازار باید پرداخت شود.
- ارزش بازار برابر است با تعداد واحدهای یک سهام یا دارایی، ضرب در قیمت هر واحد از سهام یا دارایی.
- ارزش کل بازار دورنمایی بلند مدت از این ارزها را برای سرمایهگذار روشن میکند. پارامتر «ارزش کل بازار» نقش بسیار مهمی در کشف ظرفیت رشد شبکهها ایفا میکند.
حجم معاملات و نقدینگی
- نقدینگی معیاری برای ارزیابی سهولت خرید یا فروش یک دارایی است. دارایی نقدینه نوعی از دارایی است که فروش آن در قیمت معاملاتیاش بهراحتی و بدون مشکل به انجام برسد. اصطلاح دیگری که ممکن است در این فضا با آن برخورد کنید، «بازار نقدینه» است. بازار نقدینه نیز به بازاری رقابتی گفته میشود که پیشنهادهای خریدوفروش فراوان در آن وجود دارد و به همین علت، تفاوت بین قیمت خرید و قیمت فروش یک دارایی (bid-ask spread) در آن بسیار اندک است.
- حجم معاملات نیز اندیکاتوری است که خود میتواند به ما در تعیین میزان نقدینگی کمک کند. حجم معاملات را میتوان به چند طریق اندازهگیری کرد تا مشخص شود که در یک بازه زمانی، چه مقدار معامله انجام شده است. بهطور معمول، نمودارها حجم معاملات روزانه را (با واحد بومی و یا به دلار) نمایش میدهند.
سازوکارعرضه
- سازوکارهای عرضه یک دارایی دیجیتال، یکی از جالبتوجهترین ویژگیهای آن برای تصمیمگیری در خصوص سرمایهگذاری (یا سرمایهگذاری نکردن) است. در حقیقت، محبوبیت مدلهایی مانند نسبت انباشت به عرضه (S2F) در بین طرفداران بیت کوین در حال افزایش است.
- از زیرمجموعههای سازوکار عرضه میتوان به مواردی همچون عرضه حداکثری، عرضه در گردش و نرخ تورم اشاره کرد که آشنایی با همگی آنها میتواند به اتخاذ تصمیمات آگاهانهتری منجر شود. با گذشت زمان، عرضه واحدهای جدید برخی کوینها کاهش مییابد و این امر باعث جلب توجه سرمایهگذارانی میشود که معتقدند با پیشیگرفتن تقاضا برای واحدهای جدید نسبت به میزان دسترسپذیری، قیمت دارایی نیز افزایش خواهد یافت.
- از سویی دیگر، برخی دیگر از سرمایهگذاران ممکن است محدودیت اعمالشده در مورد تعداد واحدهای کوین را در طولانیمدت آسیبزا تلقی کنند. چنین نگرانیهایی احتمالاً ناشی از افزایش احتمال ذخیرهکردن کوین/توکن بهجای استفاده از آن است.
صرافیها
- صرافیهای پشتیبانیکننده یک ارز دیجیتال میتوانند از دو جهت اهمیت داشته باشد:
- اول: اگر یک ارز دیجیتال در صرافیهای بزرگی مانند بایننس و کوین بیس (بهخصوص کوین بیس بهخاطر قوانین سخت آمریکا) فهرست شده باشد، میتواند خیال شما را از بابت سرمایهگذاری آسودهتر کند.
- دوم: اگر از نظر شما یک ارز دیجیتال پتانسیل بالایی دارد، اما هنوز در صرافیهایی بزرگی ازجمله بایننس و کوین بیس اضافه نشده است، این میتواند یک فرصت فوقالعاده باشد، چراکه پس از اضافهشدن ارز دیجیتال موردنظر به این صرافیها، جهش قیمت بسیار متحمل خواهد بود.
وضیعت شبکه در تحلیل فاندمنتال
-
تعداد تراکنشها در تحلیل فاندمنتال:
- تعداد تراکنشها در برخی مواقع میتواند معیار خوبی برای سنجش میزان فعالیت در یک شبکه باشد، اگرچه تراکنشهای مصنوعی و مربوط به سیستمها میتواند تحلیل را با مشکل مواجه کند. بهطور کلی با ترسیم نمودار تراکنشها برای بازههای مشخص (و یا با استفاده از میانگین متحرک)، میتوانیم الگوی تغییرات فعالیت شبکه را در طول زمان بررسی کنیم.
-
ارزش تراکنشها:
- توجه داشته باشید که ارزش تراکنشها را نباید با تعداد آنها اشتباه گرفت. ارزش تراکنشها به ما نشان میدهد که چه مقدار دارایی طی یک دوره مشخص معامله شده است. بهعنوان مثال، اگر در مجموع ۱۰ تراکنش اتریوم و هرکدام به ارزش ۵۰ دلار در یک روز مشخص ارسال شوند، میتوانیم بگوییم که حجم معاملات روزانه ۵۰۰ دلار بوده است. این میزان را میتوان با یک ارز فیات همچون دلار ایالات متحده و یا با ارز بومی این پروتکل یعنی اتر ارزیابی کرد.
-
آدرسهای فعال:
- آدرسهای فعال به آدرسهای بلاک چینی گفته میشود که در طول یک دوره مشخص فعال هستند. برای محاسبه این آدرسها میتوان از روشهای مختلفی استفاده کرد؛ اما محبوبترین روش در بین تریدرها، شمارش فرستندهها و گیرندههای هر تراکنش در بازههای زمانی مشخص (همچون روزانه، هفتگی یا ماهانه) است. البته برخی نیز ترجیح میدهند تعداد آدرسهای منحصربهفرد را بهجای هر تراکنش جداگانه، بهصورت جمعی بررسی کنند و تعداد کلی این آدرسها را در طول زمان محاسبه کنند.
-
نرخ هش و میزان ارز دیجیتال استیکشده:
- بلاک چینها امروزه از الگوریتمهای اجماع مختلفی استفاده میکنند و هر کدام از این الگوریتمها سازوکارهای خاص خود را دارند. با توجه به اینکه این الگوریتمها نقشی اساسی را در امنیت شبکه ایفا میکنند، بررسی دقیق و عمیق دادههای مربوط به آنها میتواند برای تحلیل فاندمنتال بسیار ارزشمند باشد.
- نرخ هش (Hash rate) اغلب بهعنوان معیاری برای سنجش سلامت شبکه در بلاک چینهای مبتنی بر اثبات کار در نظر گرفته میشود. هرچه نرخ هش بالاتر باشد، انجام موفقیتآمیز حمله ۵۱ درصد دشوارتر خواهد بود. البته افزایش نرخ هش در گذر زمان میتواند به افزایش علاقه به استخراج بلاکها در اثر کاهش هزینهها و افزایش سود ناشی از ماینینگ نیز اشاره داشته باشد. در مقابل، کاهش نرخ هش بهمعنی آفلاین شدن ماینرها و خروج تعداد زیادی از آنها از شبکه است. این اتفاق میتواند به این علت باشد که مشارکت در فرایند اعتبارسنجی و حفظ امنیت شبکه به اندازه کافی برای ماینرها سودده نیست.
- مجموعهای از عوامل وجود دارند که میتوانند در هزینههای کلی استخراج تأثیرگذار باشند؛ که از میان آنها میتوان به قیمت فعلی دارایی، تعداد تراکنشهای پردازششده و کارمزدهای پرداختشده اشاره کرد. البته هزینههای مستقیم استخراج (برق و توان محاسباتی) نیز از جمله عوامل حائز اهمیت هستند.
- سهامگذاری یا همان استیکینگ نیز در شبکههای مبتنی بر اثبات سهام، نقشی مشابه فرایند ماینینگ در شبکههای مبتنی بر اثبات کار را ایفا میکند. با اینکه اثبات سهام از نظر سازوکار تأیید تراکنشها با اثبات کار متفاوت است، اما منطق عنوانشده در خصوص نرخ هش، در مورد میزان ارز دیجیتال استیکشده نیز صدق میکند. هرچه میزان ارز دیجیتال استیکشده در شبکه بیشتر باشد، تمایل کاربران به مشارکت در اعتبارسنجی تراکنشها بیشتر است و بالعکس.
-
کارمزدها:
- کارمزدهای پرداختی حقایق بسیاری را در مورد میزان تقاضا برای فضای بلاک روشن میکنند. البته این امر ممکن است برای برخی از داراییهای دیجیتال نسبت به سایرین بیشتر صدق کند. کارمزدهای پرداختشده را میتوان مشابه پیشنهاداتی دانست که برای خرید در یک حراجی ارائه میشوند. کاربران ارزهای دیجیتال برای ثبت سریعتر تراکنشهای خود با یکدیگر رقابت میکنند. در نهایت، تراکنشهای افرادی که قیمتهای بالاتری را پیشنهاد میکنند سریعتر تأیید (استخراج) میشوند و افرادی که مایل به پرداخت کارمزدهای بالا نیستند، باید مدتزمان بیشتری در صف انتظار باقی بمانند.
- برای ارزهای دیجیتالی که میزان عرضه آنها در طول زمان کاهش مییابد، این معیار میتواند موضوع بسیار جالبی برای بررسی باشد. میدانید که بلاک چینهای اصلی مبتنی بر اثبات کار (PoW)، در ازای اعتبارسنجی تراکنشها مقداری را تحت عنوان پاداش بلاک عرضه میکنند. در برخی از این بلاک چینها، پاداش بلاک متشکل از کارمزد استخراج بلاک بهعلاوه کارمزد تراکنش است. در این قبیل بلاک چینها، کارمزد استخراج بلاک در طول زمان کاهش مییابد. در بلاک چینی همچون بیت کوین، این کاهش هزینه در قالب رویدادهایی همچون هاوینگ (halving) اتفاق میافتد.
- از آنجا که هزینه استخراج با گذشت زمان افزایش و کارمزد بلاک کاهش مییابد، افزایش کارمزد تراکنش منطقی است. در غیر این صورت، ماینرها متضرر خواهند شد و شبکه را ترک خواهند کرد که این مسئله تأثیری منفی بر امنیت بلاک چین دارد.
منابع:
www.angelone.in
Journal of Accounting Research Vol. 35, No. 1 (Spring, 1997), pp. 1-24 (24 pages)
Journal of Financial Economics Volume 61, Issue 1, July 2001, Pages 77-106 Published By: Wiley
swissborg.com
mihanblockchain.com
shahrecrypto.com
arzdigital.com
coiniran.com