اگرچه صرافی‌های متمرکز (CEX) درحال حاضر بر فعالیت معاملات ارزهای رمزپایه تسلط دارند، اما باید بدانید که روزبه‌روز بر محبوبیت صرافی غیرمتمرکز (DEX) افزوده می‌شود! در سال‌های اخیر، ما شاهد توسعه سیستم‌عامل‌های نوآورانه برای مبادلات رمزارزها هستیم که به عنوان راه‌حلی مناسب برای رفع مشکلات مربوط به سیستم‌های متمرکز طراحی شده‌اند. با ما همراه باشید تا در این مطلب علاوه‌بر تفسیر و توضیح کامل صرافی‌های غیرمتمرکز، برخی از معروف‌ترین آن‌ها را نیز معرفی کنیم. البته می توانید مطلب بررسی بهترین های صرافی‌ ارز دیجیتال در جهان را مطالعه نمایید.

آکادمی ارزهای دیجیتال

صرافی غیرمتمرکز به چه معناست؟

صرافی غیرمتمرکز یا decentralized exchange که به اختصار به آن DEX هم می‌گویند، بستری مستقل برای مبادله ارزهای دیجیتال به‌صورت غیرمتمرکز است، به طوری که کاربران می‌توانند با استفاده از آن بدون نیاز به واسطه‌، به داد و ستد ارزهای دیجیتال بپردازند.

این نوع از صرافی‌ها یک سرویس آنلاین همتابه‌همتا (Peer To Peer) درنظر گرفته می‌شوند که تکنولوژی بلاکچین و قراردادهای هوشمند به‌کار رفته در آن‌ها، امکان انجام معاملات مستقیم بین کاربران را فراهم کرده است. در واقع، صرافی‌های غیرمتمرکز به‌وجود آمده‌اند تا دست هرگونه واسطه از تراکنش‌های ارز دیجیتال کوتاه شود.

علاوه‌بر آن، این بسترها تحت نظارت هیچ شخص، ارگان یا دولت خاصی نیستند. درنتیجه، هیچ‌کس نمی‌تواند به اطلاعات مربوط به تراکنش‌ها و دارایی افراد دسترسی داشته باشد و کنترل تمام مراحل معاملات در دستان طرفین معاملات قرار می‌گیرد.

سبک های مختلفی برای علاقه مندان به یادگیری رفتارشناسی قیمت وجود دارد. آکادمی رضا شیرازی برای این که بتوانید به همه این سبک ها مسلط بشوید، تصمیم گرفته است تا این موارد را در یک دوره به اسم دوره پرایس اکشن برای شما عزیزان آماده کند. شما هم می توانید هم اکنون در این دوره شرکت کنید و دانش و مهارت خودتان را در این حوزه بالا ببرید.

قیمت ارزهای دیجیتال

نحوه عملکرد صرافی‌های غیرمتمرکز چگونه است؟

یکی از مهم‌ترین اجزای صرافی‌های غیرمتمرکز، قراردادهای هوشمند هستند که درک مفهوم آن‌ها به درک بهتر عملکرد این صرافی‌ها کمک می‌کند. قرارداد هوشمند، نرم‌افزاری است که بر روی بلاکچین پیاده‌سازی می‌شود و طبق شرایط، به اجرای یک یا چند دستور خاص می‌پردازد. نکته مهم درمورد آن‌ها این است که به طور قطعی اجرا می‌شوند و به هیچ وجه نمی‌توان جلوی اجرای آن‌ها را گرفت.

بنابراین، این نرم‌افزارها فرصتی فراهم کرده‌اند تا برنامه‌ها و پروژه‌هایی ساخته شود که همواره به کار خود ادامه می‌دهند و به هیچ‌گونه واسطه‌ای نیاز ندارند، به این پروژه‌ها،‌ برنامه‌های غیرمتمرکز یا (Dapps) می‌گویند؛ مانند صرافی‌های غیرمتمرکز.

در این بسترها، ابتدا کاربران سفارش خود را در داخل صرافی ثبت می‌کنند، سپس این سفارش‌ها به قراردادهای هوشمند ارسال می‌شوند. پس از این که تمامی نکات توسط قراردادهای هوشمند بررسی شد، معامله به راحتی انجام می‌گیرد.

به عنوان مثال، هنگامی که شخصی به شخص دیگری بیت کوین ارسال می‌کند، لازم نیست که این معامله توسط یک مرجع تایید شود، در عوض، هر کاربر می‌تواند به سیستم بیت کوین وصل شده و به روند تایید تراکنش‌ها کمک کند. این موضوع باعث می‌شود تا قدرت به صورت منصفانه در این بسترها توزیع شود و شرکت‌های قدرتمند نتوانند از کاربران سوءاستفاده کنند.

صرافی های ارز دیجیتال

تفاوت صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز در چیست؟

زیرساخت DEXها کاملا متفاوت با صرافی‌های متمرکز طراحی شده است، درواقع در این بسترها کاربران می‌توانند بدون احراز هویت و ثبت‌نام، تنها از طریق اتصال کیف پول دیجیتال خود به صرافی، معاملات ارز دیجیتال خود را انجام دهند. در حالی که در سیستم‌های متمرکز، ثبت‌نام و ایجاد حساب کاربری الزامی است.

تمام بانک‌هایی که در جهان وجود دارند، بر پایه سیستم متمرکز بنا شده‌اند. این به آن معناست که آن‌ها بر روی تمام فعالیت‌های مالی شما نظارت دارند. آن‌ها می‌دانند که شما چقدر حقوق می‌گیرید، کجا پول خود را خرج می‌کنید، پول خود را برای چه کسی انتقال می‌دهید و هر فعالیت دیگری که به حساب بانکی شما مربوط می‌شود! علاوه‎بر آن، اگر کسی بتواند رمزعبور اینترنتی شما را به‌دست آورد یا حتی بدتر، سرورهای متمرکز بانک را هک کند، به تمام این اطلاعات دسترسی خواهد داشت.

اما یک سیستم غیرمتمرکز به رفع تمام این مشکلات کمک می‌کند، زیرا برای انجام معاملات نیازی نیست که به شخص ثالثی اعتماد کنید. به همین دلیل است که به این سیستم، همتابه‌همتا می‌گویند. هم‌چنین، از آن‌جایی که هیچ احتیاجی برای دخالت شخص سوم وجود ندارد، هزینه‌ تراکنش‌ها به طور قابل توجهی کم‌تر و در برخی موارد عملا رایگان است.

اگر از صرافی‌های غیرمتمرکز به جای صرافی‌های متمرکز استفاده کنید، می‌توانید مطمئن باشید که امنیت دارایی‌های شما تضمین شده است. در سیستم‌های غیرمتمرکز، این فقط خود شما هستید که به کلیدهای خصوصی دارایی‎های‌تان دسترسی دارید، علاوه‎ بر آن در این پلتفرم‌ها دارایی‌های کاربران در کیف پول صرافی ذخیره نمی‌شود و اختیار آن به طور کامل در دست خود کاربر است.

خرید ارزهای دیجیتال

مزایای صرافی غیرمتمرکز

تمام ویژگی‌های متفاوتی که در طراحی صرافی‌های غیرمتمرکز به کار رفته، می‌تواند جزو مزایای این بسترها باشد. اگر به طور دقیق‌تر بخواهیم در این مورد صحبت کنیم، مزایای صرافی‌های غیرمتمرکز شامل موارد زیر می‌شوند:

1. امنیت

بدون شک برخی از ناامنی‌های به وجود آمده در صرافی‌های متمرکزی مانند Coincheck که در آن 530 میلیون دلار دزدیده شده، اعتماد کاربران را نسبت به این سیستم‌ها سلب کرده و این صنعت را رو به نابودی می‌کشاند. این صرافی‌ها با نگهداری دارایی‌های کاربران در پلتفرم خود، نقدینگی خود را حفظ می‌کنند که این موضوع باعث به‌وجود آمدن سرقت‌های گسترده شده است.

DEXها کم‌تر درمعرض این نوع خطرات قرار دارند، زیرا کاربران می‌توانند آزادانه از طریق کیف پول‌های سرد یا گرم بدون نیاز به استفاده از کلیدهای خصوصی یا رمزهای بازیابی، در این پلتفرم‌ها معامله کنند. در این بسترها اساسا کاربران مسئول حفظ امنیت حساب‌های خود هستند. علاوه بر این، سرقت وجوه شخصی از کاربران برای هکرها سودآور نخواهد بود، زیرا حجم پول کم‌تری در این بسترها وجود دارد.

2. حفظ حریم شخصی

در صرافی‌های غیرمتمرکز نیازی به استفاده از پروتکل‌های شناخت مشتری (KYC) نیست و کاربران مجبور نیستند که برای انجام معاملات، اطلاعات شخصی خود را در اختیار صرافی قرار دهند. این موضوع برای کاربران اهمیت بسیاری دارد.

این نکته را هم در نظر داشته باشید که با حفظ حریم خصوصی کاربران و عدم ارائه اطلاعات شخصی به سیستم، اگر به‌ احتمال هرچقدر کم، یک صرافی غیرمتمرکز مورد سرقت یا هک قرار بگیرد، اطلاعات شخصی کاربران در معرض خطر قرار نمی‌گیرد.

3.  حق مالکیت دارایی‌ها و نبود واسطه

در غیاب واسطه‌ها، DEXها یک چارچوب مستقل به خود می‌گیرند. این به آن معناست که شما حق حضانت رمزنگاری خود را حفظ کرده و مسئولیت مدیریت کیف پول و کلیدهای شخصی خود را بر عهده دارید. در واقع، در صرافی‌های غیرمتمرکز کاربران، حضانت کامل وجوه خود را در اختیار دارند و می‌توانند به دلخواه خود از آن‌ها استفاده کنند.

4. کارمزد اندک

یکی از مهم‌ترین مزایای صرافی‌های غیرمتمرکز که به دنباله حذف واسطه‌ها ایجاد شده،‌ انجام معاملات به صورت رایگان یا با کارمزد پایین است.

5. عدم احتمال جعل اسناد

از آن‌جایی که صرافی‌های غیرمتمرکز ساختار مرکزی ندارند و تمام معاملات انجام شده در آن‌ها به صورت عبارات رمزنگاری شده برای تمام کاربران نمایش داده می‌شود، ‌احتمال جعل اسناد در این بسترها تا حد زیادی کاهش می‌یابد.

6. خودگردانی و استقلال

یک صرافی غیرمتمرکز، تحت نظارت هیچ دولت، شرکت یا فرد واحدی قرار ندارد. این ویژگی باعث می‌شود که این بسترها از دخالت مقامات دولتی یا بین‌المللی در امان باشند. درنتیجه، هیچ قدرت برتری نمی‌تواند عملکرد سیستم‌های غیرمتمرکز را محدود یا کنترل کند.

تحلیل ارزهای دیجیتال

معایب و خطرات صرافی غیرمتمرکز

1. سرعت معاملات

پردازش سفارشات در DEXها می‌تواند کند باشد. دلیل آن، این است که معاملات باید قبل از پردازش، در شبکه توزیع شده و توسط ماینرها تایید شوند. به همین دلیل است که معاملات در این بسترها بیش‌تر دچار لغزش قیمت می‌شوند، چرا که در صورت کم‌تر بودن ارزش معامله، زمان بیش‌تری برای اخذ تایید صرف خواهد شد.

2. مسائل نقدینگی

DEXها اغلب در راستای تهیه نقدینگی مشکل دارند، زیرا برخلاف صرافی‌های متمرکز، نقدینگی آن‌ها بیش‌تر به تعداد کاربران فعال در پلتفرم بستگی دارد. آن‌ها هم‌چنین به هیچ دارایی دسترسی ندارند که بتوانند برای تسهیل معاملات از آن استفاده کنند. نقدینگی پایین، کاربران را با مشکلات جدی مواجه می‌کند. قیمت‌های DEX به شدت با قیمت‌های صرافی‌های متمرکز متفاوت است و انجام مبادلات با حجم بالا در این بسترها ریسک زیادی دارد.

خوشبختانه، فضای مالی غیرمتمرکز (DeFi) از طریق استخرهای نقدینگی که DEXها می‌توانند از آن استفاده کنند، به عنوان راه‌حلی برای این موضوع مطرح شده است.

3. عملکرد محدود، رابط کاربری نامناسب

برخلاف صرافی‌های متمرکز که دارای رابط کاربری بصری هستند، در بسترهای غیرمتمرکز رابط کاربری معمولا کاربرپسند نیست. علاوه‌بر آن، این بسترها از ارزهای دیجیتال زیادی پشتیبانی نمی‌کنند. برای مثال، در آن‌ها از ارز فیات پشتیبانی نمی‌شود، درنتیجه این سیستم‌ها فقط ویژگی‌های اصلی تجارت غیرمتمرکز را ارائه می‌دهند.

 علاوه‌بر انتخاب‌های محدود، بسیاری از گزینه‌های دیگر مانند حد ضرر یا وام برای اکثر صرافی‌های غیرمتمرکز در دسترس نیست.

اخبار ارزهای دیجیتال

4.  عدم وجود سرویس پشتیبانی

اگرچه پیش‌تر در این مقاله گفتیم كه DEXها امنیت بهتری ایجاد می‌كنند، اما مشكل متفاوت‌تری وجود دارد: هیچ صرافی غیرمتمرکزی وجود ندارد که حساب کاربری افراد را ضمانت کند!

این به آن معناست که اگر شما پول خود را گم کنید، در بسیاری از موارد کاری نمی‌توانید انجام دهید. از آن‌جا که DEXها برای معاملات کارمزد نمی‌گیرند، پس سرمایه‌ای ندارند که بتوانند دارایی‌های دزدیده شده از کاربران را جبران کنند. هم‌چنین، این بسترها توسط هیچ شخصی مدیریت نمی‌شوند و درصورت بروز مشکل، کسی نمی‌تواند پاسخگوی شما باشد. بنابراین، امنیت DEXها کاملا بر عهده خود کاربران است و هرکس مسئول تمام اتفاقات مربوط به معاملات خودش است. اما صرافی‌های متمرکز معمولا فرصت‌هایی را برای بازپس‌گیری ضررها درچنین شرایطی فراهم می‌کنند.

5. عدم امکان بازیابی

در سیستم‌های غیرمتمرکز به طور کلی امکان لغو یا بازپس‌گیری معامله طی هیچ شرـایطی حتی نقص در رمزعبور یا از دست دادن کلید خصوصی، وجود ندارد. درنتیجه، کاربرانی که در عملیات‌های خود دچار اشتباه شده باشند یا کنترل بر روی رمزعبور خود را از دست داده باشند، به هیچ وجه نمی‌توانند دسترسی خود را بازیابی کنند.

برخی از بهترین صرافی های غیرمتمرکز کدامند؟

صرافی غیرمتمرکز Uniswap

صرافی یونی سواپ (Uniswap) بر پایه بلاکچین اتریوم راه‌اندازی شده و توکن‌های ERC-20 در آن مبادله می‌شوند. مبلغ کارمزد در این بستر نسبتا بالا و به میزان 0.3 درصد است که به شکل اتریوم قابل پرداخت است. درحال حاضر، می‌توان این صرافی متن باز غیرمتمرکز را یکی از گزینه‌های محبوب کاربران معرفی کرد.

این صرافی بعد از شروع کار خود در سال 2020 و جلب توجه بسیاری از کاربران، قربانی برخی از حملات شد و قسمتی از دارایی‌های کاربران را از دست داد. این موضوع باعث شد که نسخه‌ای جدیدتر از این صرافی ساخته شود که در برابر حملات مقاومت بسیار بالایی دارد و سازگاری آن با فضای دیفای بیش‌تر است.

صرافی غیرمتمرکز EscoDex

صرافی غیرمتمرکز EscoDex با پشتیبانی از بیش از ۱۰۰ رمزارز مختلف، امکان تایید تراکنش‌ها، سرعت بالا و راحتی کار با محیط پلتفرم، قابلیت تبدیل هر دارایی به دارایی دیگر و امنیت بالا توانسته است که نظرات مثبت زیادی را به خود جلب کند. این صرافی امکانات جانبی زیادی را در اختیار کاربران خود قرار نمی‌دهد و صرفا یک محیط ساده و سریع برای انجام معاملات است.

صرافی غیرمتمرکز Kyberswap

صرافی Kyberswap بر روی بلاکچین اتریوم اجرا شده و عملکرد آن به صورت همتابه‌همتا است. این پلتفرم در کشور سنگاپور فعالیت می‌کند و کاربران می‌توانند با مراجعه به نسخه موبایلی و هم‌چنین نسخه وب آن، به خرید و فروش رمزارزها بپردازند.

در این صرافی از قراردادهای هوشمند به منظور انجام و تسهیل تبادلات استفاده می‌شود. هم‌چنین، این صرافی یک ارز دیجیتال مخصوص با نماد KNC دارد. نکته مهم درمورد نحوه عملکرد این بستر، استفاده از ذخایر پویا یا دینامیک است که به شبکه امکان می‌دهد تا با فراهم کردن نقدینگی کافی، خدماتش را با قیمت ارزان‌تر در اختیار کاربران قرار دهد.

آموزش ارزهای دیجیتال

صرافی غیرمتمرکز OpenSea

این صرافی در سال 2017 تأسیس شد. مبادله اصلی این صرافی، توکن‌های Crypto Collectibles و NFT است که احتمالاً در سال‌های آینده گسترش پیدا خواهند کرد. وقتی صحبت از ظهور و توسعه مجموعه‌های Collectibles رمزارز می‌شود، تعجب‌آور نیست که بسیاری از بازارهای ثانویه برای مبادله این دارایی‌های منحصربه‌فرد به وجود آمده باشند. صرافیOpenSea ، حالت‌های مختلف فروش را ارائه می‌دهد. این انعطاف‌پذیری، برای مالکان در انتخاب نحوه فروش توکن‌هایشان، اختیار عمل بیش‌تری را فراهم می‌کند.

صرافی غیرمتمرکز Waves

این صرافی در سال 2016 تاسیس شد. Waves Dex با در اختیار گذاشتن کنترل وجوه شما در بلاکچین و تسریع روند تبادل با استفاده از سرویس تطبیق متمرکز، بهترین حالت را از هر دو دنیای متمرکز و غیرمتمرکز به شما ارائه می‌دهد. این سیستم متمرکز بر بلاکچین Waves است و برای استفاده از برخی توکن‌ها باید رمزارز Waves خریداری کنید.

کلام آخر

احتمالا صرافی‌های غیرمتمرکز در ظاهر بسیار کارآمد به‌ نظر برسند، اما همان‌طور که در این مقاله اشاره کردیم، اگر بادقت به آن‌ها نگاه کنید، اشکلات متعددی را هم در عملکردشان مشاهده می‌کنید. البته این نکته را درنظر داشته باشید که با گذشت زمان، DEXها پیشرفت می‌کنند و احتمالا در آینده‌ای نزدیک بسیار فراگیر خواهند شد. حالا شما به ما بگویید که از صرافی‌های متمرکز استفاده می‌کنید یا صرافی‌های غیرمتمرکز؟ دلیل انتخاب شما چیست؟ برای ما بنویسید.

منابع:

 https://www.bitdegree.org/crypto/tutorials/centralized-vs-decentralized – centralized-vs-decentralized-use-cases

https://www.gemini.com/cryptopedia/decentralized-exchange-dex-crypto

https://coinmarketcap.com/alexandria/article/what-are-decentralized-exchanges-dex – toc-what-is-a-decentralized-exchange-dex-

https://cryptogeek.info/en/blog/decentralized-exchanges-pros-and-cons – h_37605977847331585861088455

https://academy.binance.com/en/articles/what-is-a-decentralized-exchange-dex

https://decrypt.co/resources/what-is-decentralized-exchange-dex

https://sourceforge.net/software/decentralized-exchanges-dex/

https://coinsutra.com/best-decentralized-exchanges-dex/